In 2020 lanceerde Nederland Fietsland de vernieuwde LF Zuiderzeeroute, een icoonroute van 440 km langs de Zuiderzee. Een lastig jaar, omdat een deel van de route niet te fietsen was. De Afsluitdijk was namelijk gesloten voor fietsers en wandelaars, dit wegens werkzaamheden. Wel gaat er een gratis pendelbus waar je met fiets en al in kan.
Maar, veel leuker is het natuurlijk om de Zuiderzeeroute met Waddeneiland-variant te doen. Zelfs als de Afsluitdijk begaanbaar was geweest (ik fietste de route in juli 2020) had ik hiervoor gekozen.
Mijn route ging over Texel en Vlieland, maar je kunt hier natuurlijk ook nog Terschelling en Ameland aan vast plakken. Er is een praktisch fietsgidsje beschikbaar met daarin de hoogtepunten en kaartmateriaal. De route is echter dermate goed aangegeven dat kaartlezen nauwelijks nodig is. De gids is echter een mooie aanvulling.
De route volgt de contouren van de voormalige Zuiderzee, die na de aanleg van de Afsluitdijk veranderd is in het IJsselmeer. Je fietst dus veel (vlak) langs het water en doet veel mooi vissers-stadjes en zeehandel-steden aan.
Ik vond het echt een fantastisch tripje, met Enkhuizen, Vlieland, Schokland, Kampen en het Muiderslot als mijn Top 5 hoogtepunten. Maar ook steden waar ik nog nooit geweest was zoals Medemblik, Hoorn en Kampen waren geweldig.
Startpunt van de LF Zuiderzeeroute: Amsterdam
Hoewel deze route een rondje betreft is als startpunt voor Amsterdam gekozen. Gelukkig hoef je niet door het drukke deel van Amsterdam, maar passeer je de stad eigenlijk aan de noordkant.
Ik heb de Zuiderzeeroute kamperend afgelegd, maar er zijn natuurlijk ook talloze hotels en B&B’s en adressen van Vrienden op de Fiets, waar je voor een schappelijk vast bedrag overnacht en een goed fiets-ontbijt meekrijgt. Mocht je in Amsterdam starten en er eerst een nachtje willen kamperen dan ligt camping Zeeburg aan de route.
Op de kaarten die bij het fietsgidsje horen staat een aantal campings en andere vormen van logies aangegeven, maar alleen diegene die het ‘Fietsers Welkom!’ kwaliteitslabel dragen. Er zijn er natuurlijk veel meer. Om campings te zoeken onderweg gebruik ik de fijne app van Archies.
Na Amsterdam fiets je door ‘Waterland’ via Durgerdam, Monnickendam en Volendam richting Hoorn. Deze stad was, samen met Enkhuizen, door de aanwezigheid van de V.O.C. booming in de Gouden Eeuw.
Even voorbij Hoorn, bij Wijdenes, kampeerde ik bij Camping De Appelhoek (ook B&B en appartementen, direct aan de route). Direct aan de route. Ik betaalde 15 euro voor 1 persoon. Er is een ruimte genaamd het ‘Kippenhok’ waar je eventueel droog kunt zitten/koken. Wifi en stopcontacten om op te laden ruim aanwezig.
Onderstaande reisorganisaties bieden fiets-arrangementen aan langs het IJsselmeer, vaak ook met bagagevervoer. De overnachtingen zijn vooraf geboekt. Route wijkt vaak wel iets af van officiële Zuiderzeeroute
Fietsrelax.nl: bekijk vakantie
TUI Reizen: bekijk vakantie
Eigen-Wijze Reizen: bekijk vakantie
Fital: bekijk vakantie
SNP Natuurreizen: bekijk vakantie
ANWB Fietsvakanties: bekijk vakantie
Hoogtepunt: Enkhuizen en het Zuiderzeemuseum
De volgende ochtend vertrok ik op mijn gemak naar Enkhuizen, een van de hoogtepunten langs de route. Neem zeker de tijd voor het Zuiderzeemuseum. Dit museum bestaat uit twee delen: een binnenmuseum met de geschiedenis van de Zuiderzee, en een groot openluchtmuseum. Erg mooi opgezet. In het Zuiderzeemuseum is de Museumkaart geldig, en de fietsen kunnen relatief veilig op de binnenplaats worden geparkeerd.
Op een camping kwam ik een echtpaar uit Enkhuizen tegen, en zij vertelden me dat één avond per jaar de straatjes in het buiten-museum in oude stijl verlicht worden. Tijdens deze sfeervolle lichtjesavond in het buitenmuseum worden dan meer dan duizend olielampen aangestoken.
Andere hoogtepunt van Enkhuizen is de Dromedaris, een interessant gevormde toegangspoort waar bovenin een filmhuis schijnt te zitten, zo is me verteld. Verder is er een mooie haven, een pretpark met Efteling-vibe voor kinderen en een flessenscheepjes-museum. Je kunt hier trouwens de Zuiderzeeroute ook inkorten, door de boot naar Stavoren te nemen.
Na Enkhuizen volgt Medemblik als volgende stad. Ook een prachtig stadje waar ik geen idee van had, en nooit eerder was geweest. Vlak voor Medemblik fiets je langs het Nederlands Stoommachine Museum.
Af en toe maakt de Zuiderzeeroute wat rare keuzes waardoor je per ongeluk langs een mooi plekje fietst, zoals Kasteel Radboud in Medemblik. Bekijk ook het oude station, met oude stoomlocomotief. Met de museum-stoomtram kun je nog op-en-neer van Hoorn naar Medemblik.
Het stuk na Medemblik is wat saai. Eerst fiets je nog langs het Lely Gemaal maar daarna volgt een lange weg noordwaarts achter de dijk, zonder blik op het water. Fijn als je hier wind mee hebt, ik had helaas een gekke noordwesten-wind tegen, zul je altijd zien. De wind heeft in dit gebied vrij spel en er staan dan ook veel windmolens.
Na het welkome bosje ‘Dijkgatbos’ (met picknicktafel), kom je in zo langzamerhand in de buurt van de Afsluitdijk. Hier heb je dus de keuze om de officiele route te volgen, over de Afsluitdijk, of om waddeneiland-hoppend naar uiteindelijk Harlingen te fietsen en vanaf daar weer richting Zuiderzeeroute te fietsen.
Ik koos voor het laatste, en fietste, deels via de LF Kustroute richting Den Helder. Ergens heb ik een bordje gemist en fietste ik lange tijd over een prachtig hellend vlak direct langs het water. Sowieso is er een meer directe route van Den Over naar Den Helder dan de LF Kustroute.
Op Texel barst het van de campings dit in tegenstelling tot Vlieland. Ik kampeerde op de boerderijcamping De Hoge Kamp, 2 kilometer ten zuiden van Den Burg (waar je de Jumbo en AH vindt).
Overnachting op boerderijcamping De Hoge Kamp, 2 km ten zuiden van Den Burg ( waar de de jumbo en AH vindt). Dit is een mooie, kleine en rustige camping met veel picknicktafels. Ook is er een boerderijwinkeltje met onder andere lamsvlees van de boerderij. Je kan gebruik maken van een kleine blokhut met keukentje, waar ook stopcontacten te vinden zijn. 25 euro voor twee personen, 20 voor 1 persoon wat ik altijd nogal stevig aam de prijs vind, zeker voor een trekker die laat aankomt en vroeg vertrekt.
Texel nodigt uit er een extra rondje te fietsen. Het Rondje Texel is, afhankelijk van de route die je kiest, zo’n 52 kilometer. Bezienswaardigheden op Texel zijn onder andere Ecomare (Museumkaart niet geldig), de Vuurtoren nabij De Cocksdorp, het Nationaal Park Duinen van Texel en het museum Kaap Skil in Oudeschild (Museumkaart geldig).
Hoogtepunt op mijn Zuiderzeeroute met Wadden-Alternatief: Vlieland
De veerdienst naar Vlieland vind je in het noorden, bij De Cocksdorp. Dit gaat heel anders dan bij de grote massale ferry van Den Helder naar Texel Op het Waddenveer De Vriendschap mogen alleen voetgangers en fietsers, en fietsers zijn er dan ook in grote getale. Lekker laagdrempelig en verzamelen bij het sympathieke/gezellige Strandkiosk de Noorman, waar als je gereserveerd hebt je handgeschreven vervoersbewijsje klaar ligt.
Aan boord zijn verrekijkers om onder andere zeehonden en het naderende Vlieland te spotten. De vaartijd is anderhalf uur. Toen ik op De Vriendschap zat waren er heel veel (vakantie)fietsers aan boord. Het geheel was zeer gemoedelijk en bij prachtig weer, voor mij echt een hoogtepunt van de fietsvakantie.
Dit niet in de laatste plaats vanwege de prachtige aankomst in de jachthaven bij Oost-Vlieland, het enige dorp op het eiland. In dit dorp vind je supermarkt Spar, COOP en het Museum Tromp’s Huys.
Ik had vooraf geboekt (zomer = druk!) op Camping Stortemelk, een grote familiecamping met dus ook veel kinderen en een surfcamp). De camping heeft een eigen Attent supermarkt. Er is ook een rustigere camping op Vlieland waar je je tent kunt neerzetten: Natuurkampeerterrein de Lange Paal.
Vlieland telt ongeveer 30 km aan fietspaden, dus dat heb je snel gezien. Wel zeker de moeite waard om er zo veel mogelijk van af te leggen. Bezienswaardigheden op Vlieland zijn verder de kleine vuurtoren, Museum Tromp’s Huys en bezoekerscentrum de Noordwester in Oost-Vlieland.
In de middag ben ik op ‘zeehonden-spotten excursie’ geweest, met de boot. Zeer de moeite waard. Ook is er een ‘safari’ naar het westelijke deel van het eiland, daar waar je niet op eigen gelegenheid kunt of mag komen.
Vervolgens met de Boot naar Harlingen, niet vanuit de jachthaven maar vanuit de aanlegplaats bij het dorp. Dit is weer een vrij grote boot, en niet oz intiem als De Vriendschap. Ook de vaartijd naar Harlingen draagt zo’n anderhalf uur. Wederom een boot vol met fietsers..
Ik kwam in de avond weer op het vasteland aan. Bij Harlingen is een enorme camping die bovendien vrij prijzig is (17 euro ex douchen voor 1 persoon), dus ben ik doorgefietst, deels over de LF Kustroute, naar Pingjum. Daar ligt een heerlijke rustige mini-camping en groep-accomodatie in the middle of nowhere. 8 Euro voor een trekkersplekje bij Camping Hilarides.
Bij Cornwerd, iets ten zuiden van de Afsluitdijk sluit je dan weer aan op de Zuiderzeeroute, alhoewel het IJsselmeer zelf steeds vaker uit zicht raakt.
Hier veel leeg en vlak grasland met windmolens, met Makkum en Workum (beide elfsteden-steden, de fietsroute ‘Elfstedenroute’ loopt hier dus ook) als mooie welkome (haven)dorpjes. Workum heeft terrassen aan een mooi oud plein, fijne plek voor een pit-stop.
Dit stuk van de Zuiderzeeroute gaat langs diverse mooie watersport-stadjes als Hindeloopen en Stavoren.
Hoewel het grootste deel van de route zeer vlak is, gaat het rond het Gaasterland zowaar glooien, met name rond het Rijsterbos, waar ook de mooi gelegen camping Braamburg ligt (niet overnacht helaas).
Ik zie hier nu ook wandelbordjes; er blijkt ook een Zuiderzeeroute-langeafstandspad voor wandelaars te zijn. Ik kwam veel bepakte fietsers tegen vandaag. Het was een zaterdag en dit gebied bleek ook populair bij groepen motorrijders, zeker rond Roode Klif
Lemmer, een grotere toeristische watersport-plaats, is mij te druk. In Lemmer vind je ook het Wouda-Gemaal, maar dit was alleen met gids en niet met museumjaarkaart te bezoeken, en heb ik overgeslagen.
Via het Kuinderbos eindigde ik de dag bij Camping Tussen de Diepen in Blokzijl, ook weer een stadje met een gezellig haventje. De camping heeft een trekkersveldje direct aan het water, waar ook kanoërs en andere watersporters kampeerden. U kunt als gast ook gebruik maken van het naastgelegen zwembad.
De volgende dag sprong, naast een prachtig stuk langs het Voorsterbos, een van de oudste bossen in de Nederlandse provincie Flevoland, Oud Kraggenborg in het oog. Dit si een voormalige vluchthaven met kustlicht en lichtwachters-woning, gelegen in wat toen nog de Zuiderzee heette. Nu is Oud Kraggenborg volledig omgeven door land, en ook in particulier bezit.
Hoogtepunt: Werelderfgoed Schokland
Schokland is een voormalig eiland in de Zuiderzee, dat door diezelfde zee steeds meer werd opgeslokt. Op een gegeven moment verloren de enkele honderden bewoners de strijd tegen het water, en werden door de regering gesommeerd hun huizen af te breken en elders te gaan wonen.
Er is een interessant museum (Museumkaart geldig) en enkele andere bezienswaardigheden, zoals een Gesteente-tuin met zwerfkeien uit Scandinavië. Schokland is inmiddels Werelderfgoed en staat dus op de UNESCO-lijst. Meer info op de website schokland.nl.
Hoogtepunt: Hanzestad Kampen
Kampen had een relaxed sfeertje (het was ook een zondag) met muziek in het park, en kinderen (en volwassenen) die voor levend standbeeld speelden. Er is een Stedelijk Museum. Lijkt me best aardig hier een weekend door te brengen, maar ik ‘moest’ helaas verder.
Overnachting op de prachtige boerderijcamping De Berkebomen, op 4 minuten fietsen van de veerdienst van Horst (net onder Harderwijk) naar Zeewolde. 10 euro voor 1 persoon. De Zuiderzeeroute telt slechts 3 veerdiensten, en deze vind je op nog geen 25 kilometer afstand van elkaar. (Horst-Zeewolde, bij Bunschoten-Spakenburg / Eemdijk en over de Eemnesse Vaart.
Hoogtepunt: het Muiderslot
Lang op mijn verlanglijstje stond een bezoek aan het Muiderslot. Helaas heeft het kasteel zeer beperkte parkeermogelijkheden voor fiets, en parkeren binnen de ‘kasteelmuren’ is niet mogelijk. Voor de toegangsweg naar de ticketbalie is een aantal fietsenrekken, maar deze waren al vol.
Ook in het Muiderslot is de Museumkaart geldig. De rondleiding met audiotour duur ongeveer een uur.
Tot slot
Ik heb enorm genoten van de LF Zuiderzeeroute. Ik had echt onderschat hoeveel mooie dorpen en steden er direct aan de route liggen, in mijn hoofd was het vooraf echt een ‘Rondje IJsselmeer’ met water, water en nog eens water.
Ik had geen idee dat Hoorn en Enkhuizen zo’n rijke geschiedenis hadden, maar ook plaatsen als Kampen, Workum, Medemblik, Makkum en Elburg waar ik allemaal nog nooit geweest was waren zeer de moeite waard . Volendam daarentegen is kennelijk de laatste jaren echt wel enorm toeristisch geworden, zo erg als het nu is was het in mijn herinnering niet, toen in jaren terug in Amsterdam woonde en er wel eens naar toe fietste.
Het scheelde natuurlijk wel enorm als je een beetje goed weer hebt. Met regen en tegenwind is het allemaal toch een ander gezicht.
Ervaringen met de LF Zuiderzeeroute
Heeft u deze fietsroute ook afgelegd? Schroom niet om uw tips of ervaringen achter te laten; dat kan hier onder.
Als u juist interesse hebt om dit als fietsvakantie te gaan doen; het gidsje is verkrijgbaar bij de Fietsvakantiewinkel.nl. Op deze pagina vindt u nog meer informatie over deze icoon-route. Voor updates, dagtrajecten en andere zaken kunt u de officiele website van de Zuiderzeeroute raadplegen: lfzuiderzeeroute.nl.
